SYSTEMY MOTYWACYNE- JAK ZMOTYWOWAĆ PRACOWNIKA?

Motywacja jest siłą wewnętrzną, która pozwala osiągnąć sukces w każdej dziedzinie życia, gwarantuje wspaniałą współpracę w zespole i stwarza możliwości realizacji najtrudniejszych celów. Znajomość teorii motywacji w znaczący sposób kształtuje techniki zarządzania personelem firmy ponieważ podświadomość -plac budowy życia i miejsce pracy duszy - ma tendencje do realizowania każdej myśli, te zaś rozwijają się we wnętrzu człowieka lub przez wpływy zewnętrzne.
Motywatory to bodźce, które wzbudzają w człowieku nadzieję na realizację
rzeczy trudnych do wykonania. Techniki motywowania wskazują na sposoby ich
ujawniania i kreowania w taki sposób, aby przynosiły zamierzone efekty. Główni
wrogowie motywacji to stres i różnego rodzaju frustracje, których nie brak w
życiu współczesnego człowieka.
Stres związany z pracą, którą należy wykonać na wczoraj, ciągła gonitwa, rosnące wymagania stawiane przez rozwijającą się konkurencję, obowiązki, presja czasu - wszystko to powoduje, że w obecnych czasach pracownicy częściej niż zwykle odczuwają potrzebę wsparcia i uznania. Zdarza się, że działania i wysiłki pracownika pozostają niedocenione i niezauważone przez jego przełożonych i współpracowników. Ktoś, kto wykonał zadanie wymagające dużego nakładu czasu oraz sił i nie usłyszał od szefa i kolegów nawet krótkiego komentarza, nie czuje się zmotywowany do jeszcze większego wysiłku. Pochwała dodaje człowiekowi skrzydeł, sprawiając, że chce on działać lepiej, więcej, mądrzej. Jej brak sprawia, że pracownika ogarnia zniechęcenie i zaczyna tracić poczucie własnej wartości. Ludzie mają tendencję do ponawiania działań, za które zostali pochwaleni. Czują się dumni i umocnieni w poczuciu swojej wartości. Pracownicy dobrze czują się w firmie, w której ich praca jest doceniana, wzmacnia się wówczas poczucie ich przynależności do firmy. Ponieważ pracownicy w firmie są powiązani siecią wzajemnych zależności, każdy z nich ma wiele okazji do zaobserwowania działań innych osób. Warto więc, aby chcieli i umieli skorzystać z umiejętności udzielania pochwały innym, gdy jakieś zadanie zostanie wykonane dobrze i solidnie - niezależnie od tego, czy zajmują kierownicze stanowisko czy też nie. To bardzo poprawia atmosferę w miejscu pracy. Ponieważ ludzie bardzo lubią być chwaleni, zaczynają obdarzać sympatią osoby, które im okazują uznanie. Nie jest to jednak dobry sposób na ułożenie sobie stosunków ze współpracownikami lub podwładnymi. Kierownik musi uważać, żeby nie przesadzić z pochwałami. Nieuzasadnione zachwyty wywołują w chwalonym pracowniku uczucie, że chwalący próbuje nim manipulować, by odnieść korzyść dla siebie, nikt nie lubi, by nim manipulowano.
Termin motywacja jest obecnie najczęściej wykorzystywany do wyjaśniania przyczyn czyjegoś działania lub określania wewnętrznego stanu, który ma gwarantować gotowość zaangażowania się w jakieś działanie. A tak naprawdę to, co określa tę gotowość, to tendencja do podjęcia działania, a motywacja stanowi jedynie jeden z trzech składników, które ją wyznaczają. Wzbudzenie owej tendencji i siła, z jaką będziemy to działanie kontynuować, zależy jeszcze od dwóch innych czynników. Pierwszy z nich to ocena, czy działanie doprowadzi nas do celu, który wyznacza motywacja. Drugi, to ocena wartości samego celu.
Motywacja wewnętrzna to wrodzona predyspozycja do aktywności, zarówno umysłowej, jak i fizycznej. Jest to wewnętrzny kod wyznaczający obszary działań, w których będziemy odnosili sukcesy i czerpali z tego satysfakcję, ale i takie, w których skazani będziemy na porażkę. Jedni z nas charakteryzują się systemem wewnętrznej motywacji do działań wymagających myślenia abstrakcyjnego, koncepcyjnego i bardzo twórczego. Inni natomiast będą odnosić sukcesy jako wykonawcy zadań, stosujący się ściśle do regulaminów, reguł i procedur, które eliminują samodzielność. Są pracownicy, dla których wykonywanie działalności zawodowej staje się celem autonomicznym. Osoby takie kierują się w swej pracy w mniejszym lub większym stopniu motywacją wewnętrzną. Motywacja ta może występować w różnych formach. Wyszczególnić można między innymi:
- Zamiłowanie i zainteresowanie pracą. Pracownik lubi to co robi, wykonywane czynności sprawiają mu satysfakcję, zatem dąży on do ich wykonywania. Taka forma nie może być dominująca w pracy zawodowej, ponieważ żadna praca nie składa się w 100% z działań atrakcyjnych dla osoby, która je wykonuje. Kierując się tylko zamiłowaniem pracownik nie wykonywałby zadań nieciekawych czy monotonnych.
- Zaangażowanie w zadanie. Pracownik, mając do osiągnięcia cel, widząc jego realne możliwości realizacji oraz zaspokojenie potrzeby w wyniku jego osiągnięcia, angażuje się w działanie. Gdy cel (zadanie) jest dla jednostki wyjątkowo atrakcyjny wówczas stanowi on silne źródło motywacji wewnętrznej do podjęcia jego realizacji.
- Utożsamianie się z zespołem, z organizacją. W sprzyjających warunkach pracownik zaczyna łączyć własne "ja" z pewnymi elementami swojego otoczenia i wówczas zaczyna je traktować jako własne. Utożsamienie się z otoczeniem (zespołem, organizacją) powoduje, że pracownik reaguje na cudze potrzeby tak jak na własne. Taka identyfikacja sprzyja motywacji wewnętrznej, a co za tym idzie skłania pracownika do nawiązywania współpracy z otoczeniem.
- Przyswojenie norm i wartości. W trakcie swojej pracy zawodowej pracownik przyswaja sobie reguły i wymagania nakazujące dobre wywiązywanie się z obowiązków. Uwewnętrznienie tych norm powoduje, że osoba taka pracuje w poczuciu wewnętrznej konieczności wykonania własnej pracy.
Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w obszarze motywacji zewnętrznej. Przede wszystkim jest ona dużo łatwiejsza do wykrycia i ewentualnych korekt. Ten typ motywacji można uruchomić w dwojaki sposób:
- stwarzając warunki zagrażające temu co pracownik osiągnął (ujemne bodźce motywacyjne);
- stwarzając warunki umożliwiające osiągnięcie przez pracownika lepszych niż dotychczas efektów (dodatnie bodźce motywacyjne).
W systemie motywacyjnym firmy powinny występować oba powyższe rodzaje motywacji, aby był on jak najbardziej efektywny.

Opracował Mariusz Nowak
Źródło: Praca naukowa, System motywowania pracowników na tle systemu zarządzania zasobami ludzkimi.

Zobacz też wykład:
budżet i preferencje konsumenta
Zobacz też przykłady:
System motywacyjny w firmie X
System motywacyjny w szkole językowej